آسیب بلوط‌های زاگرس‌، ساخت دست بشر است!

به گزارش "خبر نورآباد" چند تن از مشاوران جنگل سازمان خواروبار و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو) پس از ۱۰ روز اقامت در ایران و سفر به استان‌های لرستان، گیلان، مازندران، فارس، ایلام و کرمانشاه از نزدیک با مسائل و مشکلات دامن‌گیر بلوط‌های زاگرس و شمشادهای شمال آشنا شده و نتیجه مشاهدات خود را نزد رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور ارائه کردند.

این گروه فنی قبل از سفر به استان‌های مختلف با خداکرم جلالی نشستی بر پا کرده و رییس سازمان جنگل‌ها از آنان درخواست کرد که مشاهدات و نظرات کارشناسی خود را روی محورهایی چون آسیب‌شناسی عوامل اولیه و ثانویه، اولویت‌بندی اقدامات راهبردی با در نظر گرفتن معیشت مردم و بازنگری بر دستورالعمل تهیه شده سازمان معطوف کنند و نتیجه بازدید خود را با شناسایی نقاط قوت و ضعف اعلام نمایند.

آن‌چه اتفاق اقتاده ساخته دست بشر است

پروفسور مولینا که سرپرستی گروه فنی فائو را در بازدید از جنگل‌ها برعهده داشت گفت: در بازدید از جنگل‌های ۴ استان زاگرسی معلوم شد که سابقه بیماری درختان به سال ۲۰۰۹ بر می‌گردد و یک میلیون ۴۰۰ هزار هکتار از جنگل‌ها آلوده و مبتلا به بیماری زغالی هستند و سازمان جنگل‌ها با تهیه دستور‌العمل اجرایی و بهداشتی ۶۴ هزار هکتار از درختان آلوده را قطع کرده است.

مولینا اظهار کرد: وضعیت ایجاد شده در جنگل‌های زاگرسی طبیعی نیست و آنچه اتفاق اقتاده ساخته دست بشر است.

وی گفت: چرای بی‌رویه دام، بهره برداری از جنگل ها جهت تولید زغال و سوخت، وجود ریزگردهای دوره‌ای، تبدیل اراضی جنگلی به اراضی کشاورزی، شخم زیر اشکوب برای خودکفایی در تولید گندم و بعضا عبور خط لوله‌های گاز، نفت و آب از جمله عواملی هستند که تاثیرات منفی روی جنگل‌ها داشته است.

ارائه طریق ساده است، اجرا و پیاده‌سازی مشکل!

این کارشناس فائو در مشاهدات خود، تاج پوشش جنگل‌ها و تراکم آن را بسیار پایین خواند و گفت: برای بهبود وضعت موجود و این که جنگل‌ها از توان بیش‌تری بهره مند شوند نیازمند یک مدیریت فعال است.

پروفسور مولینا، ارائه طریق و راه حل برای جنگل‌ها را کاری ساده خواند اما گفت: مهم اجرا و پیاده‌سازی آن است که باید مجموعه‌ای از اقدامات در اکوسیستم منطقه صورت گیرد تا مشکلات کاهش پیدا کند.

رییس گروه کارشناسان فنی فائو خاطر نشان ساخت: از مدیریت پایدار جنگل و تداوم و پایداری حفظ منابع تعاریف متعددی ارائه شده است ولی پایداری، سه مولفه اصلی دارد که باید با هم و درکنار هم دیده شود و به عبارت دیگر وقتی می‌خواهیم طرحی از منابع طبیعی ارائه کنیم باید علاوه بر مسائل اکولوژیکی ملاحظات اجتماعی و اقتصادی را هم در نظر بگیریم.

وجه اشتراک همه مدیریت‌ها، پایداری و تداوم است

وی تصریح کرد: نمی توان برای علاج بیماری بلوط‌های زاگرس یک نسخه پیچید و یا یک راه حل ارائه کرد بلکه باید مدیریت‌های مختلف بررسی شود؛ اما وجه اشتراک همه آن‌ها پایداری و تداوم است.

وی پایش و جمع‌آوری اطلاعات از جنگل‌ها را از ضروریات کار قلمداد کرد و اظهار نمود: ما از طریق عکس‌های هوایی و تصاویر ماهواره‌ای در دو مقیاس مختلف برای مناطقی که بحرانی و حاد است و مناطقی که میزان آلودگی آن کم‌تر است وارد عمل می‌شویم تا با انجام اقدامات بهداشتی از ورود و شیوع بیماری به مناطقی که درختان سالم دارد جلوگیری کنیم.

مولینا گفت: موضوع چرای دام باید مدیریت شود، بهره‌برداری‌ها اگر اصولی و گردشی باشد به جنگل‌ها کمک می‌کند. ارزیابی ظرفیت مراتع باید بصورت مستمر مورد توجه قرار گیرد و میزان تاثیرات و فرآیندها باید تغییر نماید.

اراضی با شیب بالای ۵ درصد از دستور کار کشاورزی خارج شود

وی تصریح کرد: مناطقی که شیب آنها بالای ۷۰ درصد است نباید مورد بهره‌برداری قرار گیرد و مکان‌هایی را که سازمان جنگل‌ها تشخیص داده است که مورد حفاظت قرار گیرد نباید هیچ ‌گونه بهره‌برداری در آن انجام شود.

زراعت تاثیر منفی بر حیات درختان دارد و اراضی با شیب بالای ۵ درصد باید از دستور کار کشاورزی خارج شود و کشاورزی را باید به پایین شیب ۵ درصد هدایت کنیم.

این کارشناس فائو ادامه داد: غنی‌سازی جنگل‌ها باید مورد توجه سازمان قرار گیرد و نباید تنها به کاشت درختان بلوط اکتفا کرد بلکه درختانی که سازگار با محیط زاگرس هستند باید مورد توجه قرار گیرد.

رها کردن جنگل به حال خود جایز نیست

به گزارش "خبر نورآباد" مولینا رها کردن جنگل به حال خود را جایز ندانست و افزود: قرق کردن جنگل‌ها راه حل خوبی نیست زیرا اگر این مشکلات حل شود مشکلات دیگری از راه می رسد. موضوع جنگل تنها مسایل اکولوژیکی آن نیست بلکه جنبه‌های اقتصادی و اجتماعی آن باید باهم و در کنار هم دیده شود.

وی گفت: آبخیزداری می‌تواند به کنترل فرسایش خاک کمک کند و مردمان جوامع محلی با بکارگیری روش‌های بومی و کارآمد نقش کلیدی در این زمینه دارند. جوامع محلی نباید یک تهدید برای جنگل محسوب شود بلکه نقش آنان در مدیریت پایدار با ایجاد انگیزه‌ای که فراهم می‌شود بسیار پر رنگ خواهد بود.

سازمان جنگل‌ها به تنهایی قادر نیست این همه زمین را مدیریت کند

مولینا ذکر کرد: در ایران برای ۷۰ هزار هکتار اراضی منابع طبیعی یک مامور وجود دارد و سازمان جنگل‌ها به تنهایی قادر نیست این همه زمین را مدیریت کند و باید از مراکز دانشگاهی، تحقیقاتی، سازمان‌های غیر‌دولتی و دولتی کمک بگبرد.

وی بهبود و ارتقای نهالستان‌ها، تولید نهال با کیفیت بالا و مطابق با استاندارد جهانی و ظرفیت‌سازی در جوامع محلی را از دیگر پیشنهادات خود برای کاهش مشکلات جنگل‌ها قلمداد کرد.

اقدامات سازمان جنگل ها با دیدگاه ما نزدیک است

مولینا در پاسخ به این سوال که اقدامات کارشناسان منابع طبیعی ایران در جنگل‌های شمال و خارج از شمال چقدر با دیدگاه‌های کارشناسان فائو همخوانی دارد گفت: آن‌چه از اقدامات سازمان دیده شد با دیدگاه ما نزدیک است البته تفاوت‌های جزیی هم وجود دارد. اقدامات بهداشتی، قطع تنه درختان آلوده و حذف آن و همچنین قرنطینه کردن و انجام کارهای آبخیزداری اقدامات خوبی است که سازمان جنگل‌ها انجام می‌دهد.

منبع:پایگاه اطلاع‌رسانی پیام طبیعت