با توجه به حمایت تمام قد مجموعه اصلاح طلبان از مسعود گودرزی انتظار دیگری از ایشان میرفت که آن انتظار و مطالبات اصلاحطلبانه شهرستانی هم به نوعی در نطفه خشکانده شد و امید اصلاح طلبان در شهرستان ناامید شد.

"خبر نورآباد" – تحلیل و یادداشت:شورای اصلاحطلبان و احزاب در ممسنی و رستم در دو شهرستان ممسنی و رستم در تابستان ٩۴ در مدرسه حافظ برای فعالسازی
کمیته انتخابات اصلاحطلبان یا شورای اصلاح طلبان شهرستانها انتخاباتی با
تعداد محدودی (حدوداً ١٠٠ نفر) از اصلاحطلبان برگزار گردید. نگارنده چون
خود شاهد عینی آن انتخابات بود، به جرأت میتوانم بگویم تعداد افرادی که از
اصلاحطلبان شهرستان رستم در آن جلسه حضور پیدا نمودند کمتر از ده نفر
بودند و به دلیل عدم اطلاعرسانی یا ضعف در اطلاع رسانی جلسه را ترک نمودند
که با خواهش حاضران مشروط بر اینکه رأی دهندگان به کاندیدای شهرستان رستم
(حبیب سلیمانی) برای حضور در این شورا رأی خواهند داد مجدداً در جلسه حاضر
شدند و خواستهشان هم عملیاتی شد. بالاخره با همه حواشیای که داشت پنج نفر
به عنوان شورای مرکزی این شورا انتخاب شدند. اما از آنجایی که اکثریت شورا
از یک طایفه بود در همان ابتدا در فضای مجازی موضوع جدیدی به عنوان
طایفهگرایی در پوشش اصلاحطلبی مطرح شد که بدون شک میتوان این نقایص را
به دلیل بافت عشیرهای و نبود تجربه کار تشکیلاتی از یک سو تا حدودی طبیعی و
از سوی دیگر به دلیل تعمدی بودن، غیرطبیعی خواند. این موضوع باعث شد که
شورای اصلاح طلبان دو شهرستان، اصلاحاتی را در این زمینه انجام دهند و
تعداد افراد دیگری را از تمام طوایف ممسنی به عضویت این شورا درآورند. با
توجه به اینکه کارکرد شورای اصلاح طلبان انتخاباتی بود این شورا هم فعالیت
خود را همزمان با نامنویسی کاندیداها در شهرستان شروع کرد و از تمامی
کاندیداهایی که گرایش اصلاح طلبی داشتند یا به نوعی در فرمانداری به عنوان
اصلاح طلب نامنویسی کرده بودند استقبال و برای تکمیل فرم دعوت کردند. با
ردصلاحیت اصلاحطلبان به سبب لطف شورای نگهبان تا اینجای کار بر باد رفت.
بنابراین شورای اصلاح طلبان بعد از احراز صلاحیتها و نبود کاندیدای
اصلاحطلب با دو نفر از کاندیداهای حاضر در صحنه که به نوعی از کاندیداهای
دیگر منعطفتر بودند به گفتوگو نشستند.
بعد از اینکه سیدجعفرهاشمی از امضاء میثاقنامه امتناع نمود مسعود گودرزی
حتی بدون رأیگیری در شورای اصلاح طلبان به عنوان کاندیدای لیست امید معرفی
شد. نکتهای که باید در این مرحله به آن اشاره کرد این است که یکی از
اعضای شورای پنج نفره که به صورت دموکراتیک به شورا راه یافته بود، از این
شورا جدا و به جناح مقابل پیوست و اصلاح طلبان را هم تخریب کرد. از این
مرحله به بعد شورای اصلاحطلبان و اصلاحطلبان دو شهرستان با تلاش و فعالیت
مستمر کاندیدای لیست امید را به مجلس فرستادند.
با این اوصاف میتوان گفت مهمترین کار شورای اصلاح طلبان «نَه» به
کاندیداهای جریان اصولگرا بود که بعد از مجلس ششم تا مجلس دهم بر دو
شهرستان حاکمیت داشتند. در این مقال مجالی برای بررسی عملکرد منتخب اصلاح
طلبان نیست ولی بنا بر حمایت تمام قد مجموعه اصلاح طلبان از مسعود گودرزی
انتظار دیگری از ایشان میرفت که آن انتظار و مطالبات اصلاحطلبانه
شهرستانی هم به نوعی در نطفه خشکانده شد و امید اصلاح طلبان در شهرستان
ناامید شد. با توجه به اینکه شورای اصلاح طلبان کارکرد انتخاباتی داشت
بنابراین این شورا خود به خود منحل شد و شورای احزاب در انتخابات اخیر (سال
٩۶) جایگزین آن شد. شورای احزاب که متشکل از دبیران احزاب فعال در
شهرستان میباشد بر خلاف شورای اصلاح طلبان که تمام قد وارد گود انتخابات
مجلس شدند، از تهیه و لیست حمایتی برای انتخابات پنجمین دوره شهر و روستا
خودداری نمودند تا حرکت کجدار و مریز حزبی که تا حدودی در شهرستان شروع
شده بود کاملاً رنگ ببازد. در همین راستا، از آفات جریانات حزبی در شهرستان
میتوان به انحصاری بودن احزاب اشاره کرد. امید است که دبیران احزاب
فعالیتهای حزبی را در شهرستان شروع کنند و به طور جدی اقدام به عضوگیری
نمایند تا به واسطه این موارد کار حزبی و تشکیلاتی در شهرستان نهادینه
گردد.
نتیجه گیری
نظامهای سیاسی مبتنی بر تکثرگرایی ظرفیت تحولپذیری بسیاری در حوزههای
سیاسی و اجتماعی دارند. در جامعه تکثرگرا نهاد به سبب فعالیت و نقشآفرینی
احزاب و چندصدایی به وفور به چشم میخورد که این تبلور عینی و تجلی گاه
اندیشه و چندگانهگرایی است. هانتینگتون برای توسعه و نوسازی احزاب قائل به
چهار مرحله اساسی است، که برای تسهیل و تسریع نتیجهگیری بهطور اجمالی به
آن اشاره میشود:
۱٫ جناحبندی: مرحلهای است که افراد و گروهها چارچوبهای سنتی و رفتارهای
سیاسی را درهم میشکنند ولی هنوز سازمان نوینی را تحول نبخشیدهاند. در
این مرحله سمت و سوی سیاست جامعه را چند فرد کاریزماتیک و سرشناس تعیین
میکنند.
۲٫ دو قطبی شدن: نقطه عطف و حیاتی در تکامل سیاسی، این مرحله است. در این
پروسه نیروهای اجتماعی تازهای با هدف تاثیرگذاری بر سرنوشت جامعه خود به
صحنه سیاست گام میگذارند.
۳٫ عصر گسترش احزاب: در این مرحله نیروهای اجتماعی وارد شده به صحنه در جهت
کسب قدرت به ایجاد حزب دست میزنند (شاید بتوان گفت که تضارب عملکرد
نیروهای اجتماعی وارد شده در مرحله دوم و سوم در واقع همان تضارب عملکرد
حزب و جناح است. )
۴٫ نهادمندی: از نظر هانتینگتون شیوه گسترش نهادمندی سیاسی، شکل نظام حزبی
ناشی از آن را مشخص میکند و معتقد است نهادمندی احزاب به یکی از صورتهای
زیر است: نظام تک حزبی (شوروی سابق)، نظام دو حزبی (آمریکا) و نظام
چندحزبی. (۲)
شبهاحزابی که در کشور ما وجود دارند عمدتاً شکل گرفته از ساختار بالا و
بدنه قدرت هستند و به همین دلیل این احزاب نمیتوانند نقش نهادهای مدنی را
ایفا کنند. کنشهای حزبی غیرحرفهای در کشورهای جهان سوم باعث میشود که
جامعه به شکل تودهوار رشد کند و ثمره این جامعه، شکلگیری اولیگارشی و
حکومت توتالیتر میشود. پس با توجه به نظریه فوق به این نتیجه میرسیم که
از چهار مرحله ذکرشده، ایران در مرحله نخست آن قرار دارد و تا زمانی که این
شبه احزاب فقط اهداف انتخاباتی دارند و بهصورت ارتجاعی به فعالیت خود
ادامه میدهند، کماکان سیاستورزی ایرانی ایستا خواهد ماند.
پیشنهاد
در این میان اصلاح طلبان باید به بازتعریف مجدد مبانی و مفاهیم گفتمان
اصلاحات بپردازند چرا که مکانیسم کُند اصلاحات بیست سال پیش جوابگوی
مطالبات سریع جامعه امروزی نیست و کشور به اصلاحات اساسیتری نیاز دارد و
اصلاحطلبان هم باید نگاههای منفعتطلبانه و انحصارطلبانه را از خود دور
سازند و رویه اصلاحات تک بعدی و دولت محوری را کنار گذاشته و همواره
اصلاحات دولت محوری و اجتماع (مردم) محوری را توام بهکار گیرند تا بتوانند
در جامعه موثرتر بوده و امور را پالایش کنند. نکتهای که باید به آن توجه
داشت این است که یگانه راه نجات کشور از این وضعیت و مقابله با
نابرابریهای اجتماعی و تحقق عدالت در جامعه همین گفتمان اصیل اصلاحات
میباشد. کما اینکه به واسطهی این مهم که نشات گرفته از خردجمعی و اصول
دیالکتیک در جامعه است، بتوانیم مطالبهگری، پرسشگری، شفافسازی، گردش
اطلاعات، فضای گفتوگو و نقادی را در جامعه نهادینه کنیم وبه توسعه و
پیشرفت کشور کمک نماییم.
پینوشتها:
۱- احزاب سیاسی نوشتهی عبدالله جاسبی
۲- نوسازی سیاسی و شکلگیری احزاب در جمهوری اسلامی ایران (براساس رویکرد
هانتینگتون)؛ فصلنامه سیاست دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، احمد
نقیبزاده
منبع: پایتخت ما